آموزش: آموزش زبان سی شارپ - قسمت پنجم - آشنایی با دستورات کنسول و متغیرها

---

دستورات اولیه محیط Console

---

در قسمت قبل یک پروژه ساده در محیط کنسول ایجاد کردیم که پیغامی را در خروجی نمایش می داد. به دلیل اینکه بیشتر مثال های مطالبی که در بخش مقدماتی مطرح می شوند در محیط کنسول نوشته خواهند شد، در این بخش به بررسی دستورات اولیه محیط کنسول می پردازیم و قدم به قدم این دستورات را بررسی می کنیم. دستوراتی که در این بخش مورد بررسی قرار خواهند گرفت عبارتند از:

1. Console.Write
2. Console.WriteLine
3. Console.ReadKey

دستور Console.Write
این دستور یک پیغام را در صفحه کنسول به عنوان خروجی برای ما نمایش می دهد. ما می توانیم عبارت مورد نظر را به صورت رشته به این دستور به عنوان پارامتر ارسال کنیم تا در خروجی نمایش داده شود. برای مثال فرض کنید می خواهیم عبارت «Welcome» را در خروجی نمایش دهیم. برای اینکار دستور زیر را می نویسیم:

Console.Write("Welcome");

با دستور بالا عبارت Welcome بر روی پنجره Console نمایش داده خواهد شد. رشته ها بین علامت «"» قرار میگیرند. در صورتی که ما چندین دستور Console.Write را پشت سر هم بنویسیم، خروجی ها پست سر هم نمایش داده خواهند شد. برای مثال:

Console.Write("A");
Console.Write("B");
Console.Write("C");

خروجی کد بالا به صورت زیر خواهد بود:

ABC

دستور Console.WriteLine
این دستور دقیقاً مشابه دستور Console.Write می باشد، با این تفاوت که بعد از چاپ رشته در صفحه خروجی، مکان نما به خط بعد منتقل می شود و عبارت بعدی در خط بعد نمایش داده خواهد شد:

Console.WriteLine("A");
Console.WriteLine("B");
Console.WriteLine("C");

خروجی دستورات بالا به صورت زیر است:

A
B
C

برای درک بهتر مثالی از استفاده ترکیبی دو دستور Write و WriteLine را بررسی می کنیم:

Console.Write("A");
Console.WriteLine("B");
Console.WriteLine("C");
Console.Write("D");
Console.Write("E");

خروجی کد بالا به صورت زیر خواهد بود:

AB
C
DE

دستور Console.ReadKey
فرض کنید کد زیر را در محیط کنسول نوشته ایم:

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        Console.WriteLine("Welcome to my application!");
    }
}

با زدن کلید F5 و اجرای برنامه، پنجره کنسول لحظه ای ظاهر شده و مجدداً ناپدید می شود و برنامه به اتمام می رسد. برای مشاهده خروجی باید کاری کرد. راه حل این مشکل، استفاده از دستور Console.ReadKey می باشد. همانطور که گفتیم برنامه به صورت خط به خط اجرا می شود. زمان اجرا، زمانی که این دستور اجرا می شود، برنامه منتظر می شود تا کاربر کلیدی را فشار دهد و پس از فشار دادن کلیدی توسط کاربر ادامه برنامه اجرا خواهد شد. حال اگر کد بالا را به صورت زیر تغییر دهیم، پنجره کنسول پیش از بسته شدن، منتظر دریافت کلیدی از کاربر شده و سپس پنجره کنسول بسته شده و برنامه به اتمام می رسد:

static void Main(string[] args)
{
    Console.WriteLine("Welcome to my application!");
    Console.ReadKey();
}

---

متغیرها و شیوه تعریف و استفاده از آنها

---

شما به عنوان برنامه نویس، هر برنامه ای که خواهید نوشت بدون شک از متغیرها داخل آن برنامه استفاده خواهید کرد. اما متغیرها چه کاربردی دارند؟ متغیرها در حقیقت خانه هایی از حافظه هستند که توسط برنامه ما برای نگهداری یک یا چند مقدار استفاده می شوند. برای مثال، شما فرض کنید انباری دارید که داخل این انبار چندین جعبه وجود دارد و داخل این جعبه ها میوه نگهداری می کنید. بر روی هر جعبه با برچسب نوع میوه های داخل جعبه را مشخص کرده اید. در یک جعبه سیب، در یک جعبه موز و در جعبه دیگر نارگیل. هر جعبه می تواند شامل یک یا چندین میوه باشد. در حقیقت انبار فضای حافظه شما، جعبه ها متغیرهای شما و میوه ها محتویات متغیرهای شما هستند.

متغیرها انواع مختلفی دارند، اما برای شروع و آشنایی با شیوه تعریف و استفاده متغیرها، با نوع رشته ای و نخوه تعریف متغیرهایی از این نوع آشنا خواهیم شد. شیوه تعریف متغیرها به صورت زیر است:

{data-type} {variable-name} = {variable-value};

1. data-type: نوع متغیری که میخواهیم تعریف کنیم را مشخص می کند. متغیرها می توانند رشته ای، عددی یا ... باشند.
2. variable-name: نام متغیر را مشخص می کند، شما نام متغیر را هر چیزی می توانید بگذارید، اما دقت کنید که نام متغیرها می توانند ترکیبی از حروف و عدد و کاراکتر «_» باشند، و نام متغیرها نمی توانند با عدد شروع شوند. برای مثال نام های number1 و first_name و a_12 برای نامگذاری صحیح بوده، اما نام های 2number و first-name صحیح نمی باشند و کامپایلر به شما پیغام خطا خواهد داد.
3. variable-value: مقدار اولیه متغیر، مقدار اولیه ای که داخل متغیر قرار خواهد گرفت را مشخص می کند. نوشتن این قسمت احتیاری است، اما توجه کنید که متغیرها یا داخلشان مقداری ریخته می شود یا مقدار داخل آنها مورد استفاده قرار می گیرد. تنها متغیرهایی را می توان استفاده کرد که داخل آنها مقداری ریخته باشیم.

در این بخش و برای شروع با نوع رشته ای آشنا می شویم و متغیرها را بر این نوع تعریف می کنیم. نوع رشته ای با کلمه کلیدی string تعریف می شود. برای مثال فرض کنید می خواهیم متغیری با نام website و از نوع رشته ای تعریف کنیم و عبارت ITPro را داخل آن قرار دهیم. کد آن به صورت زیر خواهد بود:

string website = "ITPro";

دقت کنید که کلیه رشته باید بین علامت «"» قرار بگیرند. دستور بالا را می توان به صورت زیر نیز نوشت:

string website;
website = "ITPro";

دستور اول متغیر مورد نظر با نام website را تعریف کرده و خط دوم مقدار ITPro را به منسب می کند. کلا" عملیات انتساب مقادیر به متغیرها با علامت «=» انجام می شود. ابتدا نام متغیر، علامت «=» و سپس مقدار مورد نظر.

مزیت استفاده از متغیرها این است که ما متغیری را تعریف می کنیم و در قسمت های مختلف کد از آن متغیر استفاده می کنیم. برای مثال:

string firstName = "Hossein";
Console.WriteLine(firstName);
Console.WriteLine("Press any key to exit...");
Console.ReadKey();

1. خط اول متغیری با نام firstName تعریف کرده و مقدار Hossein را داخل آن قرار می دهد.
2. در خط دوم بوسیله دستور Console.WriteLine، مقدار متغیر firstName را در خروجی نمایش می دهیم.
3. خط سوم پیامی را به کاربر مبنی بر اینکه برای خروج کلیدی را فشار دهد نمایش داده می شود.
4. در خط پایانی یا خط چهارم، برنامه منتظر می ماند تا کاربر کلیدی را فشار دهد.

در صورت نوشتن کد بالا در متد Main خروجی زیر را در پنجره کنسول مشاهده خواهید کرد:

Hossein
Press any key to exit...

خوب، تا اینجای کار با شیوه اولیه تعریف متغیرها، عملیات انتساب مقدار و استفاده از متغیر ها آشنا شدید. در قسمت بعدی به بررسی انواع داده های عددی و رشته ای خواهیم پرداخت.

---

دستورات زبان سی شارپ

---

دستورات، مجموعه ای از کلمه ها هستند که در کنار هم کاری را انجام می دهند. برای مثال، دستور تعریف متغیر یا دستور نمایش خروجی در صفحه کنسول. هر دستور در زبان سی شارپ باید با علامت ; به اتمام برسد. در صورت عدم قرار دادن این علامت در انتهای دستورات زبان سی شارپ، با پیغام خطا مواجه خواهید شد. به مجموعه ای از دستورات که در پشت هم نوشته شده و به صورت خط به خط اجرا می شوند روند کنترل (flow of control) یا روند اجرا (flow of execution) می گویند. مثال زیر چند دستور را نشان می دهد:

string name;
name = "Hossein"
Console.WriteLine(name);

دستور اول تعریف متغیر، دستور دوم مقدار دهی متغیر و دستور سوم نمایش خروجی بر روی صفحه می باشد. دستورها انواع مختلفی دارند که در بخش های بعدی با انواع دستورات آشنا خواهیم شد.

---

نوشتن یادداشت یا Comment برای کدها

---

خیلی وقت ها نیاز است که برای برخی قسمت های کدی که در حال نوشتن آن هستیم یادداشت قرار دهیم. یادداشت قطعه ای از کد است که توسط کامپایلر، کامپایل نمی شود و با این ترتیب اجرا نیز نخواهد شد. برای یادداشت گذاری در برنامه های سی شارپ دو روش وجود دارد:

1. یادداشت های تک خطی
2. یادداشت های چند خطی

یادداشت تک خطی
برای نوشتن این یادداشت ها، در ابتدای خط از علامت // استفاده می کنیم. مثال:

// C# tutorial
// by Hossein Ahmadi
// ITPro.ir
string message = "Welcome!";
Console.WriteLine(message);

یادداشت های چند خطی
نوشتن این یادداشت ها به صورت زیر می باشد:

/*
C# tutorial
by MOBIN khosravi
*/
string message = "Welcome!";
Console.WriteLine(message);

در حقیقت، هر متنی که بین */ و /* قرار بگیرد به عنوان یادداشت در نظر گرفته خواهد شد.
l
منبع:programming.itpro.ir