برنامه نویسی را از کجا شروع کنیم؟ (قسمت دوم: دسکتاپ)

برنامه نویسی ویندوزی

در قسمت اول  توضیح دادم که برنامه نویسی را از کجا شروع کنیم و مختصرا درباره برنامه نویسی تحت وب توضیح دادم. در این پست قصد دارم مختصری در مورد برنامه نویسی دسکتاپ توضیح بدهم.

برنامه نویسی دسکتاپ

ابرنامه دسکتاپ (desktop) اصطلاحا به برنامه ای گفته میشود که برای کامپیوتر های شخصی دارای سیستم عامل ویندوز یا مک یا لینوکس نوشته شده و روی آن اجرا می شود. از آنجا که سیستم عامل ویندوز نسبت به سایر سیستم عامل ها معروف تر است و مخاطب بیشتری دارد در اینجا این مورد را توضیح میدهم. 

برنامه نویسی تحت ویندوز

برنامه نویسی تحت ویندوز

تقریبا تمام برنامه هایی که روی کامپیوتر یا لپتاپ شما نصب هستند مثل آفیس، دیکشنری، مرور گرها، بازی ها و ... همه از نوع دسکتاپ هستند. مثلا یک برنامه ویندوزی ساده مثل ماشین حساب ویندوز را در نظر بگیرید. با اجرای این برنامه پنجره ای باز میشود که داری منوی خاص بوده و دارای دکمه ها و ابزارهای مخصوص به خود میباشد. بر خلاف برنامه های تحت وب که درون مرور گر اجرا میشوند، برنامه های دسکتاپ کاملا مستقل هستند و پنجره مخصوص خود را دارند.

 

در گذشته نوشتن این برنامه ها با استفاده از vb یا visual basic  خیلی شایع بود اما امروزه این زبان تقریبا منسوخ شده است. دو زبان بسیار شایع امروزه سی شارپ (#C) و جاوا (Java) هستند.

توسعه برنامه ویندوزی با C#

درادامه مطلب

توسعه برنامه ویندوزی با C#

یکی از ابزارهای معروف و پر کاربرد برای برنامه نویسی با سی شارپ Visual studio است. با استفاده از کتابخانه پیش فرض ویژوال سی شارپ شما می توانید ظرف چند دقیقه ابزار های زیادی مثل دکمه ها، منوها، لیست، دکمه های انتخابی و ... روی یک پنجره ایجاد کنید. 

سپس از با استفاده از کامپایلر آن، برنامه ای به فرمت exe ایجاد می شود که می توانید آن را روی هر سیستم دلخواهی اجرا کنید.

این تازه شروع ماجرا است. به جرات میشود گفت چندین گیگ کتابخانه آماده قابل دانلود در اینترنت وجود دارد که به راحتی قابل دانلود و استفاده میباشد. 

یک مزیت خوب برای سی شارپ میتوان به فراوان بودن کتابخانه ها لازم و سهولت برنامه نویسی با آن نام برد. به همین دلیل طرفداران زیادی دارد. انشا الله در پستی جداگانه در مورد نحوه برنامه نویسی با سی شارپ به صورت گام به گام توضیح خواهم داد. 

توجه به این نکته هم ضروری است که غیر از برنامه های پنجره ای، برنامه های کنسولی هم وجود دارند. برنامه های کنسولی دارای هیچ پنجره خاصی نیستند بلکه توسط محیط دستوری ویندوز اجرا میشوند و میتوانیم توسط آن پیام های متنی از کاربر دریافت و نمایش دهیم.  مثلا دستور cmd را وقتی اجرا میکنید پنجره سیاهی باز میشود که میتوانید توسط آن دستور هایی مثل حذف و کپی فایل را اجرا نمایید. نمونه یه برنامه کنسولی مشابه تصویر زیر می باشد:

 

 

 

برای مثال فوق،‌ برنامه PING.EXE که در پوشه C:\Windows\System32 وجود دارد به صورت دستوری اجرا می شود و خروجی آن نیز به صورت متنی است که هدف آن سنجش سرعت اتصال یا فعال بودن یک سرور خاص است.

 

برنامه های هم وجود دارند که به صورت پیوسته و پشت صحنه همواره در حال اجرا هستند که به آنها سرویس (Windows Service) گفته میشود. سرویس ها هیچ پنجره و کنسولی ندارند که با کاربر ارتباط برقرار کنند، بلکه فقط برای انجام کارهای پیوسته و پشت صحنه ای طراحی میشوند. مثل انتی ویروس ها، یا سرویس های بروز رسانی یک برنامه. تصویر زیر چند نمونه از سرویس های نصب شده روی کامپیوتر شخصی من را نشان می دهد:

 

 

مثلا در تصویر بالا برنامه Google Update Service سرویسی است که هر وقت سیستم روشن می شود شروع به کار میکند و در صورت متصل بودن به اینترنت نرم افزارهای Google شما مثل مرورگر کروم را بروز رسانی میکند.

 

البته توجه کنید که خیلی از برنامه های حرفه ای هم دارای سرویس هستند و هم پنجره گرافیکی برای ارتباط با کاربر دارند. مثلا وقتی شماره پنجره انتی ویروس خود را باز میکنید و تنظیمات لازم را انجام میدهید و برنامه توسط سرویس های پشت صحنه شروع به اسکن پوشه دلخواه شما میکند. ( هم رابط کاربری پنجره ای دارد و هم سرویس) مثل Eset Service در تصویر بالا که سرویس آنتی ویروس Smart Security است.

 

پس ما با توجه به نیاز مان اول مشخص کنیم برنامه ما از چه نوعی است؟ پنجره ای، کنسولی یا سرویس؟ ممکن هم هست برنامه از چند بخش تشکیل شده باشد که باید برای هر کدام یک پروژه از نوع خودش تعریف کنیم و بین آنها ارتباط برقرار کنیم.

مفهوم کتابخانه را هم اینجا توضیح میدهم. فرض کنید که شما بخواهید کد هایی بنویسید که در برنامه های مختلف از آن استفاده نمایید. در این صورت برنامه تان را به فرمت کتابخانه ایجاد میکنید که با پسوند dll ایجاد میشود. شما میتوانید این کتابخانه را در برنامه های مختلف خود استفاده کنید، یا با دیگران به اشتراک بگذارید یا حتی خرید و فروش کنید.

 

همان طور که قبلا گفتم، مشهور ترین و کاربردی ترین زبان برنامه نویسی ویندوزی C# است. هر چند بر اساس نیاز نرم افزار شما می توانید از زبان های سطح پایین تر دیگر نظیر C++ نیز استفاده کنید. برای مثال یکی از نرم افزارهایی ما که طی یک پروژه ۲ ساله نوشتیم به این صورت هست:

 

 

 

کار این نرم افزار ایجاد قابلیت برای ترسیم شبکه گاز و اتصال ادوات و شبیه سازی دینامیکی خطوط هست. از آنجایی که محاسبات عددی در نرم افزار خیلی اهمیت دارد، تیم برنامه نویس از زبان C++ استفاده کرده اند.

 

حالا فرض کنید که شما بخواهید یک برنامه دسکتاپ بنویسید. باید چه زبانی را انتخاب کنید؟ از چه کتابخانه هایی استفاده کنید؟ سطح پایین مثل C++ بهتر است یا C#؟ از چه پایگاه داده ای استفاده کنید؟ 

پاسخ به این سوالات در ابتدای انجام هر پروژه مهمترین عامل است. چون در صورتی که تصمیم اشتباه بگیرید پروژه ای که میتواند ۳ ماهه مثلا تولید بشود، ممکن است ۲ سال طول بکشد. یا کیفیت لازم را نداشته باشد. پاسخ به این سوالات هم کار خیلی ساده ای نیست بلکه نیاز به تجربه دارد. این که افراد چقدر تجربه برنامه نویسی دارند، یا با چه زبان هایی کد نوشته اند، با چه کتابخانه هایی کار کرده اند و خیلی فاکتور های دیگر. من در نوشته های بعدی  ان شاء الله توضیح خواهم داد که چه فاکتورهایی را برای تولید یک برنامه ویندوزی باید در نظر بگیریم.

منبع:zatkhahi.ir/node/29